Suvoća vagine je stanje koje karakteriše nedovoljna vlažnost vaginalnog tkiva, što može da dovede do neprijatnih simptoma kao što su nelagodnost, svrab, peckanje i bolni seksualni odnos (dispareunija).

Ovo stanje može značajno da utiče na kvalitet života žena, kako fizički, tako i emocionalno. Iako se suvoća vagine može javiti u različitim životnim fazama, perimenopauza je jedan od najčešćih perioda kada žene počinju da osećaju ove simptome.

Uzroci suvoće vagine

Suvoća vagine je pojam koji može biti posledica raznih faktora. Najčešće je povezana sa hormonskim promenama, ali može biti uzrokovana i drugim faktorima, kao što su određeni lekovi, zdravstvena stanja ili spoljašnji faktori.

Blagovremeno otkrivanje uzroka koji dovodi do suvoće vagine, ključno je za pravilno lečenje i terapiju i poboljšanje kvaliteta života pacijentkinja.

1. Hormonske promene: Estrogen i njegova uloga

Estrogen je ključni hormon koji utiče na zdravlje vaginalnog tkiva. On održava debljinu, elastičnost i vlažnost vaginalnog zida, podstičući proizvodnju prirodnog lubrikanta koji smanjuje trenje i obezbeđuje komfor tokom seksualnih odnosa.

Kada nivo estrogena opadne, kao što se dešava tokom perimenopauze, vaginalno tkivo postaje tanje, manje elastično i suvo.

Perimenopauza, period koji prethodi menopauzi, može trajati od nekoliko meseci do nekoliko godina i karakteriše ga neujednačeno opadanje nivoa estrogena. Ove hormonske promene mogu da izazovu niz simptoma: promene u menstrualnom ciklusu, valunge, promene raspoloženja i suvoću vagine.

Kod mnogih žena, vaginalna suvoća postaje primetna već tokom perimenopauze, a može da se pogorša nakon ulaska u menopauzu kada jajnici prestanu da proizvode estrogen.

2. Lekovi

Određeni lekovi mogu da dovedu do suvoće vagine smanjenjem proizvodnje prirodnih tečnosti u telu. Antihistaminici, koji se koriste za lečenje alergija, kao i određeni antidepresivi i lekovi za lečenje visokog krvnog pritiska, mogu da imau ovaj neželjeni efekat.

Lekovi koji se koriste za lečenje karcinoma dojke, posebno oni koji snižavaju nivo estrogena (kao što su inhibitori aromataze), mogu da uzrokoju ili pogoršaju postojeću suvoću vagine.

3. Stres i emocionalni faktori

Stres može da ima značajan uticaj na različite aspekte zdravlja, uključujući i seksualno zdravlje. Hronični stres može da poremeti hormonsku ravnotežu u telu, što dovodi do smanjenja vaginalne vlažnosti.

Emocionalni stres i napetost mogu da smanje libido i da povećaju verovatnoću da žena doživi bolne seksualne odnose zbog nedostatka lubrikacije.

4. Dojenje i postpartalni period

Dojenje utiče na nivo estrogena u telu, smanjujući ga, što može dovesti do suvoće vagine.

Mnoge žene u postnatalnom periodu (period nakon porođaja) doživljavaju slične simptome, posebno ako doje, jer telo proizvodi hormon prolaktin, koji smanjuje ovulaciju i time snižava nivo estrogena.

5. Hemioterapija i zračenje

Žene koje su imale probleme sa reproduktivnim zdravljem i one koje  prošle kroz tretmane kao što su hemioterapija ili zračenje mogu iskusiti hormonske promene koje dovode do suvoće vagine.

Ovi tretmani mogu da utiču na funkciju jajnika, uzrokujući smanjenje proizvodnje estrogena i da dovedu do simptoma sličnih onima u perimenopauzi ili menopauzi.

6. Upotreba proizvoda za ličnu higijenu

Određeni proizvodi za ličnu higijenu, uključujući mirisne sapune, gelove za tuširanje, sredstva za ispiranje vagine i parfimisane uloške ili tampone, mogu da iritiraju i da isuše vaginalno tkivo.

Prekomerno pranje ili upotreba agresivnih sredstava, takođe može da poremeti prirodni balans bakterija u vagini i da dovede do suvoće i iritacije.

Simptomi suvoće vagine

Najčešći simptom suvoće vagine je osećaj nelagodnosti u vaginalnom području, zatim svrab, peckanje, osećaj zategnutosti ili suvoće. Tokom seksualnog odnosa, žene mogu da osete čak i bol zbog nedovoljne lubrikacije.

Simptomi mogu varirati u intenzitetu. Kod nekih žena, suvoća vagine je blag problem, dok kod drugih može biti ozbiljan i značajno narušavati svakodnevni život.

Suvoća vagine može biti praćena učestalim vaginalnim infekcijama, obzirom da smanjena vlažnost remeti ravnotežu dobrih bakterija koje štite vaginu od patogenih mikroorganizama.

Lečenje i ublažavanje simptoma

Postoji nekoliko pristupa za ublažavanje simptoma suvoće vagine, od prirodnih metoda do medicinskih tretmana. Izbor tretmana zavisi od uzroka suvoće i ozbiljnosti simptoma.

1. Lubrikanti i ovlaživači

Lubrikanti na vodenoj bazi ili bazi silikona mogu pomoći da se ublaže simptomi tokom seksualnog odnosa, tako što smanjuju trenje i nelagodnost.

2. Hormonska terapija

Kod žena u perimenopauzi ili menopauzi, hormonska terapija može da bude efikasan način za lečenje vaginalne suvoće.

Vaginalni estrogen u obliku krema, prstena ili tableta može direktno da poboljša stanje vaginalnog tkiva, povećavajući proizvodnju prirodnih lubrikanta.

Sistemsku hormonsku terapiju, u obliku pilula ili flastera, žene često koriste za ublažavanje šireg spektra simptoma menopauze, uključujući suvoću vagine.

3. Promena životnog stila

Povećanje unosa tečnosti, izbegavanje iritantnih hemikalija u proizvodima za higijenu, kao i nošenje pamučnog donjeg veša, može da pomogne u ublažavanju simptoma.

Redovna fizička aktivnost, posebno vežbe koje podstiču cirkulaciju u karličnom području, mogu da imaju pozitivan efekat na zdravlje reproduktivnog sistema.

Suvoća vagine je često stanje, posebno među ženama u perimenopauzi i menopauzi, mada se može se javiti u bilo kojoj fazi života.

Ipak, postoje efikasna rešenja koja će vam pomoći da povratite udobnost i uživanje u svakodnevnom životu.